حرارت‌دهی یکی از مهم‌ترین روش‌های متداول در فرآیند مواد غذایی است. از انرژی مایکروویو بر خلاف پرتوهای یونیزه، برای حرارت دادن مواد غذایی استفاده می‎شود. در روش پخت متداول، حرارت خارجی به ماده غذایی وارد می‌شود، ولی در پخت با مایکروویو حرارت در داخل خود ماده غذایی تولید می‌شود.

امواج تولید شده توسط مگنترون یک میدان متناوب مغناطیسی ایجاد می‌کند و مولکول‌های غذا مخصوصاً مولکول‌های قطبی مثل آب، پروتئین‌ها و چربی‌ها خودشان را با تغییرات سریع میدان متناوب الکتریکی همسو می‌کنند. آنها حول یک محور نوسان می‌کنند که حدود ۲۴۵ میلیون بار در ثانیه است. این نوسانات باعث ایجاد اصطکاک قابل توجهی بین مولکول‌ها شده و نتیجه آن، تولید انرژی است. در نتیجه این کار، درون غذا گرم می‌شود، در حالی که ظرف غذا خنک است. سهولت استفاده و زمان کم پخت، باعث استفاده زیاد این وسیله در خانه ها و رستوران‌ها شده است.

کاربردهای مایکروویو در صنایع غذایی 

آنزیم بری (Blanching)، پاستوریزه کردن، استرلیزه کردن، خشک کردن مواد غذایی، بالا بردن دمای مواد غذایی منجمد به زیر نقطه انجماد، استفاده از آن در اجاق مایکروویو در مصارف خانگی از کاربردهای این وسیله است.

نکات مهم در پخت غذا با مایکروویو 

• امواج مایکروویو به دلیل دارا بودن فرکانس کم قادر به شکستن پیوندهای شیمیایی و آسیب رسانی مولکول‌های مواد غذایی نیستند.
• امواج مایکروویو از طریق ایجاد اصطکاک مولکولی به خصوص بین مولکول‌های آب در غذا تولید حرارت می‌کنند.
• هرچه توان مایکروویو بالاتر باشد، به دلیل افزایش سرعت رسیدن ماده غذایی به دمای مورد نظر کاهش مواد مغذی کمتر خواهد بود.
• هرچه عمق نفوذ امواج در ماده غذایی بیشتر باشد، زمان پخت کمتر خواهد بود.
• حفظ ویتامین ها به علت طبخ سریع و کم بودن آب در موقع پخت بیشتر است.
• حفظ پروتئین‌ها در ماده غذایی در این روش بیشتر خواهد بود.
• در مورد چربی‌ها، مواد معدنی و کربوهیدرات‌ها، تحقیقات صورت گرفته مطالب مفیدی را ارائه نمی‌دهند.
• حفظ مواد مغذی در موادی که با مایکروویو گرم می‌شوند، به وزن آنها بستگی دارد. هرچه وزن مواد کمتر باشد، حفظ مواد مغذی بیشتر است.

مزایای پخت غذا با استفاده از مایکروویو 

• سرعت حرارت دهی
• حفظ خصوصیت طعم و رنگ غذا
• حفظ مواد مغذی به دلیل زمان کوتاه پخت
• کاهش خطر مسمومیت غذایی به علت نگه داشتن غذا به مدت طولانی
• عدم تشکیل رسوب در ته ظرف
• استفاده چندمنظوره از مایکروویو برای طبغ غذا، گرم کردن مجدد غذا و ذوب کردن یخ مواد غذایی.