با آغاز فصل گرم در اکثر نقاط مردم مجبور به استفاده از وسایل خنک‌کننده‌ای همچون کولرهای آبی و گازی، اسپلیت‌ها و انواع دستگاه‌های تهویه مطبوع هستند؛ و البته باوجود بحران کرونا ساعات بسیار بیشتری را هم در جمع خانواده و درون خانه می‌گذرانند که این به معنی ساعات کارکرد بسیار بیشتر دستگاه‌های خنک‌کننده با تمام توان است. در این میان کمبود برق و قطعی مکرر آن‌هم مزید بر علت شده‌اند و لذا صرفه‌جویی در مصرف از هر زمان دیگری ضرورت بیشتری دارد.

در این میان دستگاه‌های تهویه مطبوع و اسپلیت‌ها که به انتخاب اصلی بسیاری افراد تبدیل‌شده‌اند، به دلیل شیوه عملکرد سیستمی و ولتاژ بالا، جزو پرمصرف‌ترین لوازم‌خانگی محسوب می‌شوند که تأثیر بسیار زیادی بر مصرف الکتریسیته و افزایش نجومی قبض برق‌ دارند. در ادامه قصد داریم به راهکار‌های ساده‌ای بپردازیم که باعث کاهش میزان مصرف و هزینه برق خواهند شد.

1- تنظیم دمای مناسب دستگاه تهویه مطبوع

تحقیقات آزمایشگاه‌ها و سازمان‌های گوناگون نشان داده دمای بهینه برای استفاده از اسپلیت و تجهیزات خنک‌کننده ۲۴ درجه سانتی‌گراد است که هم می‌تواند خنکی مطبوعی برای ساکنان فراهم آورد و هم اینکه میزان مصرف برق را به شکل چشم‌گیری کاهش می‌دهد. لذا بسیاری از مراکز قانون‌گذاری به دنبال آن هستند تا از کارخانجات تولیدکننده بخواهند به‌جای دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد، تنظیم پیش‌فرض دستگاه‌های خنک‌کننده را روی ۲۴ درجه سانتی‌‌گراد قرار دهند.

تحقیقات نشان داده با هر درجه افزایش دمای اسپلیت، ۶ درصد مصرف برق آن کاهش خواهد یافت؛ و هرچه دمای دستگاه پایین‌تر باشد، مدت‌زمان بیشتری به کار خود ادامه داده و قبض برق بالاتری صادر خواهد شد. اگر شما هم‌دمای پیش‌فرض اسپلیت و دستگاه تهویه مطبوع خود را روی ۲۴ درجه تنظیم کنید، به ازای ۴ درجه افزایش دمای دستگاه تا ۲۴ درصد در برق مصرفی صرفه‌جویی خواهد شد.

۲- محیط استفاده از اسپلیت را تا حد ممکن ایزوله کرده و در و پنجره‌ها را عایق کنید.

با ایزوله کردن محیط استفاده از دستگاه تهویه مطبوع و حتی حذف بخش‌های از خانه از قسمت‌هایی که با اسپلیت خنک می‌شوند (مانند اتاق‌های بدون استفاده، انباری و راهروها) می‌توانید با کارکرد کمتر دستگاه، به دمای مطلوب رسیده و مصرف برق را کاهش دهید.

علاوه بر این ایزوله کردن فضای منزل، همچون دیوارها، سقف و حتی استفاده از روشن‌ترین رنگ‌ها برای پرده‌های درب و پنجره‌های رو به آفتاب برای جلوگیری از ورود آفتاب، یا استفاده از حصارهای گیاهی برای جلوگیری از ورود نور و گرما می‌توانند تأثیر بسیار چشمگیری در میزان کارکرد بهینه اسپلیت و هزینه برق داشته باشند. حفظ منزل و به‌خصوص واحد بیرونی دستگاه تهویه مطبوع ولوله‌های آن از تابش انرژی خورشید، می‌تواند تا ۴۰ درصد در هزینه برق مصرفی دستگاه خنک‌کننده صرفه‌جویی کند.

۳- استفاده از فن‌های سقفی به‌جای کولر‌های گازی پنجره‌ای و اسپلیت‌ها

استفاده از سیستم‌های تهویه مطبوع سقفی به دلیل اینکه امکان جریان بهتر هوای سرد را با استفاده از انرژی کمتری ممکن می‌سازند، بهترین گزینه برای دستگاه‌های تهویه مطبوع و کاهش هزینه‌ها هستند. این سیستم‌ها عملکرد بهینه‌تری در تولید و توزیع سرما داشته و هوای سرد را به همه بخش‌های اتاق‌های بزرگ می‌رسانند؛ اما اسپلیت‌ها و گزینه‌های مانند آن‌که باید از یک نقطه با تمام توان باد را به تمام جهات اتاق و منزل پرتاب کنند تا خنک‌کنندگی مناسبی فراهم آورند، باعث افزایش مصرف و هزینه برق خواهند شد.

۴- نگهداری و محافظت از تجهیزات خنک‌کننده

گاهی تنها ایزوله کردن منزل و استفاده از دستگاه در دمای مناسب کافی نیست. به‌خصوص اگرچند سال از خرید دستگاه تهویه مطبوعتان می‌گذرد، عدم نگهداری و مراقبت مناسب از آن می‌تواند کارایی را پایین آورده و در کنار آسیب به دستگاه باعث افزایش هزینه برق خواهد شد.

به‌طور منظم و ماهانه برنامه‌ای برای نظافت فیلتر‌های دستگاه تهویه مطبوع داشته باشید تا میزان مصرف انرژی را ۵ تا ۱۵ درصد کاهش دهید. همچنین مطمئن شوید که دریچه‌های اسپلیت با گردوخاک و آلودگی‌ها مسدود نشده‌اند. همچنین لوله‌های کاندنسر هم به‌طور منظم باید مورد بازدید و نظافت قرار گیرند تا عملکرد بهینه‌ای داشته باشند.

۵- تغییر چیدمان اثاثیه منزل برای جریان بهتر هوا

مبلمان و وسایل منزل را به‌گونه‌ای در محیط بچینید که مانعی در برابر جریان هوای دستگاه تهویه مطبوع نباشند. ممانعت از جریان هوای اسپلیت بدان معنی است که سرمای تولیدی توسط بخش‌های چوبی و فلزی لوازم‌خانگی جذب‌شده و به هدر می‌رود. لذا برای تولید خنکای موردنظر شما، دستگاه باید مدت بیشتری و باقدرت بالاتری به کار بپردازد. لذا جریان هوا را به‌گونه‌ای تنظیم کنید که به راحت‌ترین شکل ممکن به شما برسد.

۶- وسایل خانگی گرما‌زا را خاموش‌کنید و استفاده از آن‌ها را به ساعات شب موکول کنید.

لامپ‌های پرنور معمولی، تلویزیون، سینمای خانگی، خشک‌کن و ماشین لباسشویی، ماشین ظرف‌شویی و مایکروفر و بسیاری دیگر از لوازم برقی درون خانه، منابع گرمایی هستند و می‌توانند با بالا بردن دمای عمومی اتاق و منزل، دستگاه تهویه مطبوع را به کار بیشتر مجبور کنند. حتی کوتاه‌تر کردن زمان دوش روزانه نه‌تنها میزان کارکرد پکیج و آبگرم کن را که موجب تولید گرما می‌شوند، کاهش می‌دهد؛ بلکه انتشار هوا و بخارآب گرم در خانه را به حداقل می‌رساند.

لذا هنگام گرمای روز و استفاده از اسپلیت سعی کنید تا حد ممکن این دستگاه‌ها را خاموش کرده و استفاده از آن‌ها را به ساعات خنک‌تر شبانه‌روز موکول کنید. حتی قطع برق وسایل بدون استفاده نیز علاوه بر کاهش مصرف برق هنگام آماده‌به‌کار بودن دستگاه‌ها، میزان گرمای تولیدی توسط آن‌ها را هم به صفر می‌رساند و اسپلیت عملکرد بهتر و مصرف الکتریسیته کمتری خواهد داشت.

۷- جایگزینی دستگاه‌های تهویه مطبوع قدیمی با مدل‌های جدید با مصرف بهینه انرژی

تا جای ممکن هرچند سال یک‌بار بخش‌های قدیمی سیستم تهویه منزل را با مدل‌های جدیدتر که رتبه‌های مصرف بهینه انرژی بهتری هم دارند جایگزین کنید. این‌گونه علاوه بر کیفیت هوای بهتر، مصرف انرژی کمتری هم خواهید داشت.

بدون شک یک دستگاه با رتبه انرژی ۵ ستاره مصرف بسیار کمتری از یک دستگاه قدیمی‌تر یا پرمصرف‌تر ۳ ستاره دارد و میزان صرفه‌جویی برق را به حداکثر می‌رساند.